Nhà quan sát ở Hà Nội nói, Việt Nam có rất nhiều đại tướng, thậm chí có trường hợp, chưa ngày nào được đào tạo trong quân đội hay công an mà nghiễm nhiên được phong hàm đại tướng.
Thường thì bộ trưởng Quốc phòng của đa số các quốc gia, ngoại trừ Việt Nam, Trung Quốc, Bắc Hàn, không đeo quân hàm quân đội. Bởi bộ trưởng Quốc phòng là thành viên chính phủ. Chính phủ thay đổi thì thành viên chính phủ thay đổi. Nhiều nước như Đức, Nhật, Pháp có các bộ trưởng Quốc phòng là phụ nữ.
Ở Việt Nam, cứ giữ chức vụ bộ trưởng Quốc phòng và Công an là nghiễm nhiên thành đại tướng. Cho nên, sẽ có trường hợp, chưa ngày nào được đào tạo trong quân đội hay công an mà khi bổ nhiệm giữ chức vụ bộ trưởng Quốc phòng, Công an, thì nghiễm nhiên được phong hàm đại tướng. Bộ trưởng các nước không mang quân hàm là bởi vậy. Hệ quả là Việt Nam có rất nhiều đại tướng.
Danh sách đại tướng, thượng tướng, trung tướng, thiếu tướng của Việt Nam mỗi ngày một kéo dài. Nhiều trường hợp phong lên tướng bậc cao hơn rồi nghỉ hưu.
Nhưng vấn đề không chỉ là kéo dài danh sách tướng. Mà điều quan hơn là chất lượng của tướng. Chất lượng tướng lẫn lộn. Dẫn đến các trường hợp, cấp cao kém hơp cấp thấp, tướng kém hơn tá. Trong thời bình, không xây dựng được quân đội và công an tinh nhuệ. Khi chiến tranh xảy ra, không tránh khỏi hoạ lớn.
Từ năm 1997, Trung Quốc không có tướng nằm trong bộ bảy quyền lực: ‘Thường trực bộ chính trị’. Trung Quốc đã tách ảnh hưởng của quân đội và công an khỏi bộ máy quyền lực. Viện đến Trung Quốc là vì sự giống nhau về thể chế.
Lẽ ra người làm việc ở vị trí nào thì hưởng lương theo vị trí đó. Người giữ chức phó chủ tịch Quốc hội thì hưởng lương theo vị trí này, bất chấp trước đó là đại tướng, hay thứ dân. Không thể mang mức lương trong quá khứ cho vị trí mới. Càng không đặt ra quy định phó chủ tịch Quốc hội mà người từ Bộ Quốc phòng hay Công an cử sang, thì phải là đại tướng để thăng cấp, gắn thêm sao.
Một lực lượng vũ trang trong thời bình mà có nhiều tướng thì tướng không giỏi.
Một xã hội mà mỗi ngày quân đội và công an đông hơn là một xã hội không mong muốn. Quốc hội cần nhiều nghị sĩ giỏi, chứ không cần nhiều tướng lĩnh.
Nguyễn Ngọc Chu