Nữ Dân Biểu Liz Cheney (Cộng Hoà-Wyoming), phó chủ tịch Uỷ Ban Điều Tra 6 Tháng Giêng, nhận định cựu Tổng Thống Donald Trump “gây chiến với luật pháp” qua việc cách biểu lộ hành xử “xao lãng nhiệm vụ” ở mức độ cao nhất dù chứng kiến toàn bộ diễn tiến cuộc bạo loạn mà ông đã không hành động cấp thời bảo vệ Quốc Hội.
Qua những bằng chứng mà uỷ ban điều tra thu thập được Dân Biểu Cheney hôm Chủ Nhật, 2 Tháng Giêng, lý giải các hành động của cựu tổng thống chỉ ra rằng ông không có khả năng đảm đương chức vụ và nguy hiểm hơn nữa là “ông ta sẵn sàng huỷ phá tất cả các nền tảng thể chế Dân Chủ của nước Mỹ.”
Bà Cheney khẳng định: “Không bao giờ để ông Trump đến gần Phòng Bầu Dục được nữa,” hàm ý không được giữ chức vụ tổng thống, khi trả lời phỏng vấn trên chương trình Face the Nation của hệ thống truyền hình CBS.
“Uỷ ban điều tra có bằng chứng cho biết trong ngày 6 Tháng Giêng, 2021, cựu Tổng Thống Donald Trump theo dõi toàn bộ cuộc bạo loạn trên truyền hình từ phòng ăn riêng, sát kề phòng Oval Office. Ông ấy đã chứng kiến toàn bộ cảnh đám đông tấn công Quốc Hội một cách bạo lực,” Dân Biểu Liz Cheney cho biết.
“Đây rõ ràng là sự ‘xao lãng trách nhiệm’ ở mức cực độ nhất. Uỷ ban đang cân nhắc về việc đưa ra hình phạt cho hành động ‘xao lãng trách nhiệm này,’ nhưng rõ ràng rằng sự việc này chưa hề từng bao giờ xảy ra tại quốc gia của chúng ta,” vị nữ dân biểu Cộng Hoà từ tiểu bang Wyoming nhấn mạnh.
Các bằng chứng uỷ ban điều tra thâu thập cho thấy trong 187 phút đầu của vụ bạo loạn “cựu Tổng Thống Trump không hề đưa ra bất kỳ hành động bảo vệ nào theo đúng nghĩa vụ của ông trong lời tuyên thệ trước Hiến Pháp,” bà Cheney công bố hồi Tháng Mười Hai.
Ngoài ra, trên làn sóng đài CBS hôm Chủ Nhật, bà Cheney còn cho biết uỷ ban điều tra có bằng chứng cho thấy bà Ivanka Trump, con gái và cố vấn cao cấp của cựu tổng thống, ít nhất là hai lần đã yêu cầu cha mình lên tiếng kêu gọi người ủng hộ ông ngừng cuộc bạo loạn.
Con gái cựu Phó Tổng Thống Dick Cheney đưa ra những thông tin trên chỉ vài ngày trước thời điểm đánh dấu một năm tròn ngày ông Trump kích động người ủng hộ nổi loạn tại Quốc Hội.
Vào ngày 6 tháng 1 năm 2021, trước khi cuộc nổi loạn diễn ra, ngay tại Toà Bạch Ốc cựu Tổng Thống Trump cáo buộc sai sự thật rằng “bầu cử gian lận” và kêu gọi những người ủng hộ kéo xuống Quốc Hội “chiến đấu đến cùng” để lật ngược kết quả của cuộc bầu cử.
Vụ bạo loạn làm năm người thiệt mạng, hơn 140 người bị thương, và hơn 700 người bị bắt và bị truy tố sau đó. Hầu hết người tham gia bạo loạn đều là ủng hộ viên trung thành của Tổng Thống Donald Trump, hôm đó định ngăn chặn không cho Phó Tổng Thống Mike Pence xác nhận kết quả bầu cử mà ông Joe Biden thắng vị tổng thống thứ 45 của Mỹ.
Người tham gia bạo loạn còn định treo cổ ông Pence và “kết thúc” Dân Biểu Nancy Pelosi (Dân Chủ-California), chủ tịch Hạ Viện, và Thượng Nghị Sĩ Mitch McConnell (Cộng Hòa-Kentucky), trưởng Khối Thiểu Số Thượng Viện.
Những công bố trong tháng vừa qua của Uỷ Ban Điều Tra 6 Tháng Giêng cho thấy rất nhiều người, trong vòng thân cận của ông Trump, yêu cầu cựu tổng thống can thiệp vụ nổi loạn tại Quốc Hội.
Hãng thông tấn AP cho biết những người này tìm cách liên lạc với ông Trump qua vị cựu chánh văn phòng, họ kêu gọi ông Mark Meadows, cựu chánh văn phòng Toà Bạch Ốc lúc đó, thúc giục cựu tổng thống hành động ngăn chặn tình trạng bạo loạn đang diễn ra bên ngoài lẫn bên trong Quốc Hội.
Trong số những người gửi tin nhắn được bà Cheney nhắc đến có những nhân vật được công chúng chú ý như ông Donald Trump Jr., con trai cả ông Trump, và hai người dẫn chương trình Fox News là bà Laura Ingraham và ông Sean Hannity. Họ đều yêu cầu ông Meadows thuyết phục Tổng Thống Donald Trump lên tiếng kêu gọi những người ủng hộ đang nổi loạn phải rời khỏi Quốc Hội.
“Cha tôi phải lên án chuyện ‘thối tha’ này. Càng sớm, càng tốt,” một trong các tin nhắn của ông Trump Jr. gửi cho ông Meadows ngày 6 Tháng Giêng. “Kêu gọi của cảnh sát Quốc Hội không đủ.”
“Tôi đang thúc hối rất mạnh. Đồng ý,” ông Meadows đáp.
Nhật báo New York Times cho biết những bằng chứng như tài liệu PowerPoint mà uỷ ban điều tra thu thập được cho thấy có đầy đủ những kế hoạch để “đảo chánh” bằng cách nguỵ tạo báo động “ngoại quốc” can thiệp để ông Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp để ban hành “thiết quân luật” để tiếp tục duy trì ghế tổng thống.
Những tin nhắn gửi cho ông Meadows còn cho thấy có các kế hoạch dàn xếp cho các dân biểu Cộng Hòa, ở những tiểu bang mà Trump thua, đưa ra những Đại Cử Tri “tự phong” bỏ phiếu thay vì các Đại Cử Tri được chọn qua kết quả bỏ phiếu của công dân Mỹ.
Các tin nhắn trong điện thoại cho thấy ông Meadows liên lạc với các dân cử Cộng Hòa ở liên bang nhằm sắp xếp cho ông Trump nói chuyện với những viên chức Cộng Hòa ở những tiểu bang kể trên.
Ủy Ban Điều Tra muốn biết thêm về việc liệu cựu Tổng Thống Donald Trump có tham gia vào các cuộc thảo luận liên quan đến phản ứng trì hoãn ứng cứu của lực lượng Vệ Binh Quốc Gia trong nhiều giờ, trong khi bạo lực leo thang khi những kẻ bạo loạn đánh các cảnh sát Quốc Hội.
Vì trong các tài liệu mà ông Meadows giao nộp ủy ban, bao gồm một email, đề ngày 5 Tháng Giêng, mà ông này gửi ra nói rằng Vệ Binh Quốc Gia có mặt để “bảo vệ những người ủng hộ Trump,” mà trên thực tế chính là thành phần nổi loạn.
Dân Biểu Adam Kinzinger (Cộng Hòa-Illinois), thành viên Ủy Ban Điều Tra Bạo Loạn Quốc Hội, hôm Chủ Nhật, 19 Tháng Mười Hai, nói rằng ủy ban đang xem xét là các hành vi của cựu Tổng Thống Donald Trump liên quan đến việc này có bị coi là phạm pháp hay không.
Trước tuyên bố sẽ “nói hết” của cựu tổng thống nhân ngày kỷ niệm một năm bạo loạn tại Quốc Hội, Dân Biểu Cheney dự đoán ông Trump sẽ tiếp tục nói dối về một cuộc bầu cử gian lận và cho rằng ông thừa biết hậu quả những lời nói dối đó là sự nổi loạn đầy bạo lực gây ra bởi thành phần ủng hộ của ông. Những người bị bắt vì tham gia bạo loạn đều khai rằng họ hành động vì đáp lời kêu gọi của cựu tổng thống.
Tuy nhiên, bà Cheney nhận định “lần này nếu ông Trump tiếp tục nói dối như thế, chứng tỏ hành động sắp tới của ông diễn ra trong lúc hoàn toàn ý thức và hiểu rõ về hậu quả của những lời nói dối của mình.”
“Người dân Mỹ cần hiểu sự nguy hiểm của con người cựu Tổng Thống Trump và phải ý thức về những hậu quả nguy hiểm mà ông ta tạo ra trong ngày bạo loạn đó,” Dân Biểu Cheney nhấn mạnh.
Theo Người Việt
