Người thân của những hành khách mất tích trên chuyến bay xấu số tự hỏi liệu một thảm họa tương tự có thể xảy ra và cuối cùng họ có nhận được câu trả lời về những gì đã diễn ra 10 năm trước hay không.
Ngay sau nửa đêm ngày 8/3/2014, chiếc Boeing 777 cất cánh từ Kuala Lumpur và leo đều đặn lên độ cao hành trình được chỉ định là 35.000 ft. Sau khi được hướng dẫn chuyển tần số sang trạm kiểm soát không lưu Việt Nam, phi công trả lời một cách lịch sự: “Chúc ngủ ngon, Malaysia ba bảy không”. Đó là tin nhắn cuối cùng được nhận từ chuyến bay MH370 của hãng Malaysia Airlines.
Một thập kỷ đã trôi qua kể từ khi chiếc máy bay đột ngột biến mất khỏi hành trình đến Bắc Kinh, nhưng bất chấp các cuộc tìm kiếm đa quốc gia lớn nhất và tốn kém nhất trong lịch sử, một trong những bí ẩn lớn nhất của ngành hàng không vẫn chưa được làm sáng tỏ.
Đối với Naren, người có vợ, Chandrika, nằm trong số 239 người trên chuyến bay, điều đó là không thể chấp nhận được. “Tôi lo lắng rằng nếu không biết chuyện gì đã xảy ra với chuyến bay này, thảm họa có thể tái diễn.”
Đó là câu hỏi ám ảnh tất cả những ai sợ bay. Làm thế nào một chiếc Boeing 777 được trang bị các thiết bị hiện đại cho kỷ nguyên theo dõi vệ tinh toàn cầu và liên lạc liên tục – lại có thể biến mất?
Naren, đến từ Ấn Độ, cho biết: “Mỗi ngày kỷ niệm tiếp theo đều ít về sự mất mát cá nhân của tôi mà nhiều hơn về việc chưa có câu trả lời về những gì thực sự đã xảy ra với chuyến bay”. Biết được nơi chuyến bay kết thúc và điều gì đã dẫn nó đến nơi an nghỉ, dưới bất kỳ hình thức hay hình dạng nào, vẫn rất quan trọng. Đó là câu hỏi thỉnh thoảng tôi quay lại với cảm giác bối rối, thậm chí thất vọng. Có lẽ cả đời tôi cũng không bao giờ biết được.”
Ghouse Mohd Noor, một người bạn của cơ trưởng Zaharie Ahmad Shah, cho biết: “Gia đình cơ trưởng Zaharie vẫn đang mong ngóng câu trả lời. Phải có lời giải thích về những gì đã xảy ra.”
“Tôi ngày đêm cầu nguyện rằng chiếc máy bay này sẽ được tìm thấy. Chúng tôi sẽ ủng hộ mọi nỗ lực và nỗ lực mới đang được đưa ra.”
Fuad Sharuji, người từng là giám đốc xử lý khủng hoảng của hãng hàng không Malaysia Airlines khi MH370 bị mất tích, cho biết gia đình Zaharie sống khép kín trong lúc dấy lên những thuyết âm mưu xung quanh phi công.
“Đối với họ, điều đó khá khó khăn, họ đã tránh xa giới truyền thông vì không thể chấp nhận những lời buộc tội… Họ đang cố gắng hết sức để sống tiếp.”
Những ngày sau khi chuyến bay biến mất, có quá ít thông tin đến nỗi khu vực tìm kiếm trải dài từ Kazakhstan ở Trung Á đến Nam Cực. Trong nhiều tuần, nhiều tháng và nhiều năm kể từ đó, những bằng chứng được thu thập từ dữ liệu vệ tinh, theo dõi bằng radar và thậm chí cả phân tích dòng hải lưu đã giúp thu hẹp phạm vi tìm kiếm.
Nhưng chúng cũng dẫn đến những lý thuyết cực kỳ khác nhau.
Những điều đó bao gồm từ một phi công “bất hảo” đến phá hoại và âm mưu khiến chuyến bay bị một cơ quan chính phủ bất chính bắn hạ hoặc “biến mất” và hạ cánh xuống một địa điểm tối tăm, vì hàng hóa nhạy cảm hoặc một hành khách có sự quan trọng về mặt chính trị.
Trong nhiều tháng, những hành khách mất tích đã bị tìm hiểu cặn kẽ, với cáo buộc một hoặc một nhóm đã chiếm dụng máy bay trong một vụ giết người-tự sát phức tạp. Các yếu tố không phải con người, ít kịch tính hơn cũng đã được xem xét, bao gồm sự cố điện, hỏa hoạn hoặc buồng lái giảm áp suất đột ngột.
Trong khi đó, sự lưỡng lự từ phía chính phủ Malaysia – vào thời điểm vụ mất tích được lãnh đạo bởi thủ tướng Najib Razak, người hiện đang ngồi tù vì các cáo buộc tham nhũng – đã cản trở nỗ lực tìm kiếm.
Mới đây, thủ tướng Anwar Ibrahim nhắc lại quan điểm của Malaysia rằng sẵn sàng mở lại cuộc điều tra nếu có bằng chứng mới thuyết phục.
Bộ trưởng giao thông Malaysia, Anthony Loke cho biết ông sẵn sàng gặp công ty robot hàng hải Ocean Infinity của Mỹ để thảo luận về hoạt động tìm kiếm mới sau khi công ty này đệ trình đề xuất lên chính phủ.
Kể từ năm 2014, ba cuộc điều tra chính thức đã được triển khai: một cuộc tìm kiếm dưới đáy biển không có kết quả do Úc dẫn đầu, một cuộc điều tra của cảnh sát Malaysia và mới nhất là một cuộc điều tra tai nạn chính thức của Malaysia đã đưa ra một báo cáo dài gần 500 trang vào năm 2018.
Chưa có cơ quan nào xác định được nguyên nhân của vụ tai nạn cũng như giải mã sự biến mất của chiếc máy bay.
Ngay cả thám tử nghiệp dư Blaine Gibson, một luật sư đến từ Seattle, người gần như nổi tiếng sau khi tìm thấy mảnh vỡ MH370 trên các bãi biển ở Madagascar và Mozambique, đã giữ im lặng.
Những câu hỏi tương tự từ năm 2014 vẫn chưa được trả lời vào năm 2024. Điều quan trọng nhất trong số đó là lý do tại sao máy bay rẽ hướng về phía Ấn Độ Dương và quan trọng hơn là tại sao hai thiết bị theo dõi và liên lạc quan trọng trên máy bay lại im bặt.
Điều này khiến người ta tập trung nhiều vào Zaharie, 53 tuổi và phi công phụ Fariq Abdul Hamid, 27 tuổi, người dẫn đầu phi hành đoàn gồm 10 người khác. Giả thuyết “phi công lừa đảo” đã có thêm thời gian phát sóng khi dữ liệu được phục hồi từ thiết bị mô phỏng chuyến bay do Zaharie sở hữu cho thấy ai đó trong cabin đã lên kế hoạch cho một lộ trình bí ẩn tới phía Nam Ấn Độ Dương.
