Phong trào phản kháng của giới sinh viên Thái Lan diễn ra liên tục từ giữa tháng 7/2020 đến nay. Hôm nay 19/09, những người tổ chức hy vọng sẽ có ít nhất 50.000 người tham gia cuộc xuống đường tại Bangkok, kêu gọi thủ tướng từ chức, chấm dứt đàn áp và sửa đổi bản Hiến pháp 2017 do tập đoàn quân sự áp đặt. Khoảng 10.000 cảnh sát được triển khai tại Bangkok.
Cho đến nay, các cuộc tuần hành diễn ra trong không khí ôn hòa. Chính quyền Prayout Chan-O-Cha không đàn áp biểu tình, nhưng tìm cách hạn chế quy mô của phong trào, đặc biệt với việc siết chặt kiểm soát Internet. Chính quyền ngăn chặn khoảng 2.000 trang mạng, được coi là có liên quan đến phong trào sinh viên.
Từ Bangkok, thông tín viên Carol Isoux cho biết cụ thể :
« Hàng trăm địa chỉ Internet bị đóng, cũng như các trang Facebook hay Twitter của các nhà tranh đấu có ảnh hưởng nhất. Chính quyền Thái Lan coi việc gia tăng kiểm soát Internet là cần thiết để tránh cho các cuộc tập hợp thu hút quá đông người tham gia. Cách nay ít tuần, hơn 20.000 người tham gia biểu tình. Lần này, những người biểu tình được kêu gọi qua đêm tại chỗ, cho đến tối ngày mai, Chủ Nhật 20/09.
Thoạt tiên sinh viên biểu tình có kế hoạch tuần hành đến trụ sở Quốc Hội, rốt cục, kế hoạch bị hủy, nhưng những người tổ chức – dường như kiên quyết hơn bao giờ hết – hứa hẹn sẽ có những bất ngờ. Cho đến nay, bạo lực không xảy ra, nhưng tình hình này sẽ kéo dài đến khi nào ? Cảnh sát Thái Lan cảnh báo sẽ không để cho giới trẻ tấn công vào các tài sản của Hoàng gia ».
Nếu cuộc tuần hành phản kháng hôm nay và ngày mai có 50.000 người tham gia, thì đây sẽ là cuộc biểu tình lớn nhất tại Thái Lan kể từ cú đảo chính quân sự năm 2014, đưa thủ lĩnh tập đoàn quân sự, tướng Prayut Chan-O-Chan, lên cầm quyền.
Theo AFP, ngay từ cuối buổi sáng hôm nay, hàng trăm người biểu tình đã tràn vào khuôn viên đại học Thammasat, trung tâm thủ đô Bangkok. Đại học Thammasat là một địa điểm mang tính biểu tượng. Ngày 06/10/1976, hàng chục sinh viên phản đối sự trở lại của chế độ độc tài quân sự, sau giai đoạn ba năm dân chủ, đã bị lực lượng an ninh, với sự hậu thuẫn của các thành phần bảo hoàng cuồng tín, hạ sát.
Ẩn số lớn hiện nay là thái độ của dân chúng Thái Lan đối với phong trào sinh viên. Cho đến nay, các cuộc tuần hành diễn ra gần như hàng ngày, với thành phần chủ yếu là sinh viên, giới trẻ nói chung và dân cư đô thị. Nhà nghiên cứu Christine Cabasset, Viện nghiên cứu Đông Nam Á đương đại, đặt câu hỏi : Liệu các sinh viên có khả năng huy động sự tham gia của đông đảo các tầng lớp dân nghèo hay không ? Cuộc biểu tình hôm nay là một trắc nghiệm.
Cải cách chế độ quân chủ: Đích nhắm khác của phong trào sinh viên
Đối với một bộ phận phong trào phản kháng của sinh viên, cái đích không chỉ là tập đoàn quân sự, mà cả chế độ quân chủ. Trả lời AFP, một trong những người tổ chức phong trào, bà Panusaya Sithijirawattanakul, biệt danh là « Rung », cho biết mục tiêu không phải là lật đổ chế độ quân chủ, mà là « hiện đại hóa nền quân chủ, để nền quân chủ thích ứng với xã hội hiện nay ». Đòi hỏi của các nhà tranh đấu sinh viên là quốc vương không can thiệp vào các công việc chính trị, hủy bỏ luật về tội khi quân, thường được dùng để đàn áp đối lập chính trị, và đặt tài sản của Hoàng gia dưới sự quản lý của Nhà nước.
Các yêu sách nói trên được nhiều nhà quan sát đánh giá là táo bạo, bởi quốc vương Thái Lan Maha Vajiralongkorn, lên ngôi từ năm 2016, đang nắm giữ rất nhiều quyền lực, hơn rất nhiều so với quyền lực của nhà vua được thể chế quân chủ lập hiến Thái Lan quy định. Quốc vương Maha Vajiralongkorn thường xuyên điều khiển các hoạt động của chính quyền từ hậu trường. Kể từ năm 2018, quốc vương Thái Lan trực tiếp kiểm soát toàn bộ tài sản của Hoàng gia, ước tính hơn 40 tỉ đô la (gấp khoảng 40 lần tài sản Hoàng gia Anh).
Khác hẳn với vua cha Bhumibol Rama IX, được đông đảo người dân Thái ngưỡng mộ, quân vương kế nhiệm Rama X nổi tiếng với lối sống xa hoa, hành xử độc đoán và nhiều xì-căng-đan. Tháng 3/2020, trong lúc Thái Lan đang vất vả đối chọi với đại dịch Covid-19, quốc vương Rama X du ngoạn tại châu Âu, sống trong một khách sạn sang trọng ở thị trấn Garmisch-Partenkirchen, một điểm du lịch ở miền nam nước Đức, cùng với 20 cung phi.
Theo RFI
