Phiên tòa vụ Tịnh thất Bồng Lai ‘mở’ đến bất ngờ

Luật sư cho biết, do sức khỏe yếu, ông Lê Tùng Vân vắng mặt tại ngày thứ nhì của phiên xử

Đây là phiên tòa hiếm hoi được tổ chức phát sóng trực tiếp trên Internet, các phóng viên của các báo trong nước cũng được tham dự và cập nhật trực tiếp, một màn hình và hệ thống âm thanh cũng được bố trí ở một nhà văn hoá gần đó để người dân được theo dõi.

Phiên xử sáu người thuộc nhóm tu tại gia có tên Tịnh thất Bồng Lai ở một tòa án ở tỉnh Long An hôm 20/7 được mở công khai cho công chúng theo dõi và livestream, một điều hiếm hoi có thể nói là gần như không bao giờ xảy ra đối với những người bị cáo buộc theo  Điều 331 Bộ Luật Hình sự.

Điều 331 quy định các tội về “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”. Đây là một trong các điều khoản về an ninh quốc gia thường được chính quyền Việt Nam áp dụng đối với những người bất đồng chính kiến.

Quốc tế đã nhiều lần kêu gọi Việt Nam phải bỏ điều luật mà họ cho là mơ hồ này.

Tuy nhiên, chính vì việc thường chỉ được sử dụng trong các vụ án có yếu tố chính trị, cho nên việc chính quyền tỉnh Long An sử dụng Điều 331 để truy tố những người ở Tịnh thất Bồng Lai, đã dấy lên nhiều thắc mắc trong dư luận.

Có phải vì đây không phải một phiên tòa chính trị cho nên công chúng đã được tiếp cận phiên xét xử một cách dễ dàng hơn rất nhiều, so với các phiên toà chính trị thường thấy?

xu vu Tinh that Bong Lai anh 1
Công an và cảnh sát cơ động dày đặc bên ngoài tòa án hôm 21/7

Báo đảng dắt mũi dư luận về phiên tòa

Một luật sư có nhiều kinh nghiệm theo dõi các vụ án chính trị ở Việt Nam, cho biết các điểm khác biệt giữa phiên tòa này với các phiên tòa chính trị điển hình:

“Ở phiên tòa này, người dân được theo dõi một cách công khai, dễ dàng giám sát, phát hiện những sai phạm (nếu có) của cơ quan tiến hành tố tụng.

Điều này rất quan trọng, bởi vì như vậy thì thẩm phán phải thận trọng trong việc xét hỏi, đánh giá chứng cứ, tuyên án. Còn các bị cáo có cơ hội thể hiện sự oan khuất của mình trong vụ án, để người dân nắm rõ được những oan khuất mà bị cáo phải gánh chịu.

Nếu tận dụng tốt phiên tòa này các luật sư có thể chỉ ra các sai sót nghiêm trọng trong điều tra, truy tố trước tòa. Luật sư cũng có thể chỉ rõ cho mọi người biết những điều bất hợp lý trong bản kết luận điều tra cáo trạng.”

Cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Long An cáo buộc sáu bị cáo do ông Lê Tùng Vân làm chủ mưu đã có những hành vi vi phạm pháp luật.

Cụ thể, họ bị cho là đã đăng tải nhiều bài viết, clip trên mạng xã hội Facebook và YouTube trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến năm 2021 có thông tin sai sự thật, bịa đặt, xuyên tạc, nhằm tuyên truyền, kích động xúc phạm uy tín của cơ quan Công an huyện Đức Hoà, xúc phạm Phật giáo, xúc phạm danh dự và nhân phẩm của ông Trần Ngọc Thảo (tức Thượng toạ Thích Nhật Từ).

Các luật sư đại diện cho các bị cáo đã phản bác cáo buộc này và cho rằng một video clip được sử dụng làm chứng cứ là giả tạo.

Đây là phiên tòa hiếm hoi được tổ chức phát sóng trực tiếp trên Internet, các phóng viên của các báo trong nước cũng được tham dự và cập nhật trực tiếp, một màn hình và hệ thống âm thanh cũng được bố trí ở một nhà văn hoá gần đó để người dân được theo dõi.

Thông thường, các phiên tòa có bị cáo bị cáo buộc theo Điều 331 về mặt nguyên tắc là được mở công khai, nhưng trên thực tế thì người dân rất khó tiếp cận, thậm chí đến cả người thân của bị cáo cũng khó tham dự.

Mặc dù phiên tòa xét xử các bị cáo của Tịnh thất Bồng Lai có nhiều điểm được luật sư cho là tích cực so với các phiên tòa chính trị, tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là phiên xử không tồn tại những điểm tiêu cực.

Một trong số đó là thông tin riêng tư của các bị cáo không được bảo vệ. Vị luật sư giấu tên cho hay:

“Việc đời tư các bị cáo được đăng tải, livestream khiến cho thông tin cá nhân của họ không được bảo mật, rồi trở thành con mồi cho giới truyền thông. Toà án là cơ quan xét xử, có trách nhiệm bảo vệ quyền con người, bảo vệ công lý, việc để cho các YouTuber thoải mái livestream bình luận không khác gì tường thuật bóng đá làm người ta cho rằng tính chất cao cả của xét xử đã không được xem trọng.”

Thêm nữa, vị luật sư này cũng cho rằng với môi trường báo chí ở Việt Nam, khi truyền thông nhà nước độc quyền việc đưa tin những sự việc như thế này, thì rất dễ dẫn đến tình trạng tuyên truyền, định hướng, dắt mũi dư luận. Và đôi khi là ảnh hưởng đến phán quyết của thẩm phán.

(Theo RFA)

Bài liên quan

Lê Tùng Vân: ‘Giáo hội Phật giáo VN không xứng đáng nên không đăng ký’

Lê Tùng Vân là nạn nhân của báo đảng

Thích Nhật Từ mỉa mai các luật sư bào chữa cho ông Lê Tùng Vân