Nhìn lại ‘Hành Trình Đến Tự Do’ của người gốc Việt ở Canada

Cờ vàng của VNCH được treo tại một tư gia ở Ottawa, Canada, nằm đối diện với Dinh Toàn Quyền và Phủ Thủ tướng Canada, cùng dãy với Đại sứ quán Việt Nam

“Hai danh từ ‘Hành Trình’ và ‘Tự Do’ khiến người Canada nói riêng và thế giới nói chung và cả con cháu chúng ta sau này hiểu thêm về sự kiện đau thương của dân tộc đối với hiểm họa Cộng Sản, ” một công dân Canada gốc Việt cho hay.

Từ năm 2015, người Việt trên toàn Canada bắt đầu gọi ngày 30/4 hàng năm là “Ngày Hành Trình Đến Tự Do” – Journey To Freedom Day – theo như tên gọi của Đạo Luật S-219 được Quốc hội Canada công nhận.

Hành trình và tự do

Người có công khởi xướng và vận động cho Đạo Luật S-219 là  ông Ngô Thanh Hải, công dân Canada gốc Việt đầu tiên đắc cử Nghị sĩ Quốc hội năm 2012. Luật sư Vũ Đức Khanh nói với RFA từ Ottawa, Canada:

“Dự Luật S-219, do Thượng Nghị sĩ Ngô Thanh Hải đưa ra trước Quốc hội, đã được thông qua ngày 23/4/2015.  Quốc hội Canada ghi rõ ‘Ngày 30/4 kể từ hôm nay và những năm về sau ở Canada được chỉ định là ngày để tưởng nhớ và tưởng niệm những mảnh đời đau khổ, những mất mát đau thương của hàng triệu người Việt Nam rời bỏ đất nước đi tìm tự do, ghi nhận sự tri ân của người Việt đối với người dân và đất nước Canada, đồng thời cũng đánh dấu sự đóng góp lớn và tiềm năng của trên ba trăm ngàn người Canada gốc Việt”.

“Từ 2015 đến 2019 ngày 30/4 được tổ chức rất lớn trước tiền đình quốc hội tại thủ đô Ottawa. Năm 2020 và 2021 cũng có tổ chức nhưng rất giới hạn. Năm nay theo dự kiến được tổ chức rất lớn trên toàn Canada. Vì là ngày thứ bảy, các cộng đồng người Việt từ miền Tây cho tới miền Đông, các thành phố lớn như Toronto, Montreal, Quebec, Calgary, Vancouver…đều tổ chức tưởng niệm”.

Ông Thực Trương, công dân Canada gốc Việt tại Montreal đã 47 năm, giải thích thêm những gì ông hiểu về “Hành Trình Đến Tự Do”:

“Khi Sắc Lệnh S-219 của Nghị Viện Canada chấp thuận ghi nhận ngày 30/4 là một trong những ngày kỷ niệm tại Canada,  nhiều người phê phán và chỉ trích như vậy không đủ mà phải ghi là ‘Ngày Quốc Hận’. Nhưng người Canada có mất nước và có quốc hận đâu, tuy nhiên dưới áp lực của cộng đồng người Việt khá đông, thành quả đóng góp của người Việt tại Canada khá đặc sắc, và nhất là với sự vận động tích cực của Nghị Sĩ Ngô Thanh Hải, ngày 30/4 đã được ghi nhận là ngày Hành Trình Tìm Tự Do.”

“Hai danh từ ‘Hành Trình’ và ‘Tự Do’ khiến người Canada nói riêng và thế giới nói chung và cả con cháu chúng ta sau này hiểu thêm về sự kiện đau thương của dân tộc đối với hiểm họa Cộng Sản”.

Về một câu chuyện gây tranh cãi khác, ông Thực Trương cho biết thêm:

Năm 2021 Montreal cũng mới khánh thành một tượng đài thuyền nhân. Với sự đấu tranh cương quyết và tìm hậu thuẫn nơi các đại diện cộng đồng dân tộc khác, những người đại diện cho cộng đồng người Việt tại Montreal đã thành công khi được thành phố chấp nhận dành một công viên khiêm tốn để dựng tượng đài kỷ niệm thuyền nhân. Hình ảnh một bà mẹ đang ngồi lật một cuốn sách cho con, ngụ ý cho con học hỏi tìm về quá khứ trong đó có cuộc tỵ nạn của người Việt Nam tại Canada. Nói tóm lại, chúng ta phải thực tế để hiểu được những vướng mắc và khó khăn khi dành được những thắng lợi này”.

Lễ tưởng niệm được tổ chức khắp nơi

Theo luật sư Vũ Đức Khanh, sau hai năm mọi sinh hoạt liên quan đến ngày 30/4 bị hạn chế vì đại dịch, ngày 30/4 năm nay  người Việt ở Canada quay trở lại những buổi tập hợp truyền thống, quan trọng nhất là tại tiền đình Quốc hội ở thủ đô Ottawa, cùng lúc với các thành phố lớn tại các tỉnh bang khác.

Một thông cáo cộng đồng từ Ottawa, được chia sẻ trên mạng ngày 26/4 vừa qua, cho thấy lễ thượng kỳ đơn giản nhưng không kém phần trang nghiêm đã diễn ra trước một ngôi nhà nằm đối diện với Dinh Toàn Quyền và Phủ Thủ tướng Canada, cùng dãy với  Đại sứ quán nước Cộng hòa XHCN Việt Nam trên đường Mackay, Ottawa, Ontario.

Đây là lần đầu tiên lá cờ tiêu biểu của người Việt tị nạn cộng sản được treo lên trong khu ngoại giao đoàn ở Ottawa  và trước những cơ quan biểu tượng quyền lực cao nhất của Canada.

Đối với người Việt tại thủ đô Canada nói riêng thì đây là một sự kiện quan trọng vào khi ngày 30/4 gần kề.

Tiến sĩ Trương Minh Trí, Chủ tịch Liên Hội Người Việt tại Ottawa, nói rằng theo dự định thì đúng ngày 30/4 mới có buổi lễ chào cờ chính thức trước tòa nhà Quốc hội Canada:

“Đó là một truyền thống gần như mỗi năm. Trước COVID thì ngày 30/4 ở Ottawa được tổ  chức rất long trọng, có những lần đến 500 người và có thể hơn. Nhiều phái đoàn và rất nhiều quan khách và dân biểu, nghị sĩ quốc hội Canada đến dự và phát biểu. Dịp kỷ niệm 40 năm tôi nhớ rất là lớn và qui mô.  Nói rằng hai năm vừa rồi không có tổ chức thì thật ra cũng không đúng vì vẫn có tổ chức trên mạng, trên hệ thống Zoom, nối kết được với  những nhân vật đối kháng trong Hội Đồng Liên Tôn ở Việt Nam.”

“Năm nay, ngoài việc chào cờ trước Quốc hội, Liên Hội Người Việt cũng thực hiện Đặc san 30/4 trên Internet. Chủ đề năm nay là ‘Chính Nghĩa Cờ Vàng’, đăng những bài do đồng hương đóng góp.”

(Theo RFA)