Vị giáo sư Toán học nhấn mạnh rằng ông “không có trong biên chế ở trường đại học nào ở Trung Quốc, tôi không có ý định đi làm việc lâu dài ở bất kỳ chỗ nào ở Trung Quốc mà chỉ đi thỉnh giảng”.
Hôm 24/1/2022, mạng xã hội xôn xao trước tin Giáo sư Ngô Bảo Châu “làm thành viên của Viện toán thuộc Học viện Cáp Nhĩ Tân”, “lấy tên tiếng Trung là Wu Baozhu” và có chức danh “giáo sư chủ nhiệm, thuộc biên chế chính thức của Viện toán thuộc Học viện Cáp Nhĩ Tân”.
“Tôi không có trong biên chế ở trường đại học nào ở Trung Quốc”
Theo VietnamNet, vài giờ sau khi tin đồn lan truyền, ông Châu giải thích: “Cách đây mấy năm tôi có đi Cáp Nhĩ Tân một vài lần để thỉnh giảng và tham gia hội đồng đánh giá hoạt động của viện nghiên cứu bên đó. Trong một chuyến đi như thế, hiệu trưởng trường Cáp Nhĩ Tân đã có buổi tiếp chính thức, tặng kỷ niệm chương và thông báo rằng trường luôn tiếp đón tôi bất kỳ lúc nào ở tư cách giáo sư thỉnh giảng.
Tôi có đi thỉnh giảng, hợp tác nhiều nơi, nên tôi không thấy việc đi thăm Cáp Nhĩ Tân có gì đặc biệt hơn. Thường khi đi thỉnh giảng ở đâu đó, tôi sẽ quay lại một vài lần để công việc đi đến một kết quả gì đó, chứ không thuần tuý chỉ đi cho biết. Vì thế tôi chấp nhận lời mời của ông hiệu trưởng với ý định sẽ còn quay lại đó hai, ba lần, hợp tác nghiên cứu với một nhà toán học ở đó.
Tuy nhiên vì dịch bệnh nên tôi chưa quay lại được. Trong thời gian đó tôi cũng có thêm nhiều kế hoạch khác phát sinh nên thực tế không rõ có đi thăm Cáp Nhĩ Tân trong tương lai gần nữa không”.
“Có lẽ nhà trường đã đưa tin về buổi gặp của tôi với ông hiệu trưởng kia bằng tiếng Trung Quốc. Người Trung Quốc thường sẽ phiên âm tên người Việt Nam qua chữ của họ. Sau đó có thể do dịch qua Google thành như thế. Quay lại thì thành “tin vịt” trên mạng xã hội Việt Nam”.
Ông Châu nhấn mạnh những thông tin đang được chia sẻ trên mạng xã hội về việc ông “trở thành thành viên của Viện toán thuộc Học viện Cáp Nhĩ Tân”, “lấy tên tiếng Trung là Wu Baozhu” hay “Chức danh của Ngô Bảo Châu là giáo sư chủ nhiệm, thuộc biên chế chính thức của Viện toán thuộc Học viện Cáp Nhĩ Tân” là không chính xác.
“Tôi không thuộc trong biên chế ở bất kỳ trường đại học nào ở Trung Quốc. Nói chung, tôi không có ý định đi làm việc lâu dài ở bất kỳ chỗ nào ở Trung Quốc mà chỉ đi thỉnh giảng, hợp tác khoa học,” Giáo sư Châu nói.
Rời bỏ mạng xã hội sau khi có nhiều phát ngôn gây tranh cãi
Giáo sư Ngô Bảo Châu khẳng định, hiện nay biên chế của ông là giáo sư ở Đại học Chicago và trách nhiệm ở Việt Nam là Giám đốc khoa học của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán. Ông cũng cho biết thêm, trong 5 năm từ 2020-2025, ông sẽ thỉnh giảng ở College de France, Pháp, và việc đi thỉnh giảng các nơi khác sẽ không có định kỳ, chỉ là các chuyến đi ngắn.
Hồi tháng 6/2021, Giáo sư Châu tuyên bố rời mạng xã hội vì Facebook “không còn là kênh thích hợp để ông tiếp nhận thông tin, tri thức cũng như để chia sẻ suy nghĩ của mình nữa”.
Năm 2010, sau khi nhận giải thưởng Fields, ông Châu đăng trên blog cá nhân một câu trả lời cho những thắc mắc về quan điểm của ông trong vấn đề “lề đường báo chí” như sau: “Xin thưa, bám theo lề là việc của con cừu, không phải việc của con người tự do”.
Trong buổi nói chuyện trực tuyến với sinh viên hồi tháng 4/2020, Giáo sư Ngô Bảo Châu bày tỏ suy nghĩ của mình về dịch bệnh COVID-19, và hy vọng con người sẽ thân thiện hơn với thiên nhiên. Ông nói: “Tôi hy vọng sẽ có những sự thay đổi trong tổ chức cuộc sống, sống nhịp nhàng và đơn giản hơn, con người thân thiện hơn với thiên nhiên.”
Ngày 19/5/2016, nhân ngày sinh nhật lần thứ 126 của Hồ Chí Minh, ông Ngô Bảo Châu viết trên Facebook cá nhân của mình: “Có quý mến ai thì mong họ thoát khỏi vòng luân hồi, đừng bắt họ sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta”.
Phát ngôn này khiến dư luận viên bực tức và chỉ trích ông trong một thời gian dài.
Định Tường
Gửi cho báo Đất Việt từ Sài Gòn
