Khu trục hạm hạng nhẹ chống ngầm Marshal Shaposhnikov – BPK 543 thuộc lớp Udaloy (đề án 1155) là một tàu chiến được thiết kế chế tạo dưới thời Liên bang Xô Viết cũ, hạ thủy từ năm 1985 và biên chế không lâu sau đó, rồi tiếp tục phục vụ trong hải quân Nga cho đến nay. Tuy nhiên, do mang trên mình nhiều công nghệ của giai đoạn cuối cuộc chiến tranh Lạnh khiến cho con tàu này đang dần lạc hậu trong môi trường tác chiến hiện đại, đòi hỏi phải được nâng cấp, cải tiến. Ảnh: Chiếc BPK 543 lừng lẫy di chuyển qua một cột cờ treo quốc kỳ Mỹ.
Năm 2017, Nguyên soái Shaposhnikov vinh dự được là chiếc đầu tiên trong những chiếc thuộc lớp Udaloy đang phục vụ trong hải quân Nga được chọn để nâng cấp thử nghiệm vụ thống vũ khí và điện tử mới nhằm hiện đại hóa con tàu. Cho đến tháng 7/2020, nó đã hoàn thành quá trình nâng cấp và bước vào thử nghiệm. Ảnh: Nguyên soái Shaposhnikov trong quá trình nâng cấp tại nhà máy.
Về vũ khí, người Nga đã thay thế một pháo hạm AK-100 cỡ nòng 100mm bằng pháo A-190 cùng cỡ nòng nhưng có thiết kế góc cạnh tàng hình hiện đại cùng tính năng ưu việt hơn rất nhiều, tháo bỏ một pháo AK-100 và nâng cao khung bệ, lắp đặt thêm 16 ống phóng tên lửa thẳng đứng VLS. Tháo bỏ 2 bệ phóng chứa 8 tên lửa chống ngầm SS-N-14 bằng 2 bệ phóng mới chứa 8 tên lửa chống hạm Kh-35 Uran. Vẫn giữ nguyên hệ thống phòng không 9K35 Kinzhal mạnh mẽ. Ảnh: Khu trục hạm Shaposhnikov sau khi nâng cấp, đang trên đường ra biển thử nghiệm.
Về hệ thống điện tử, người ta lắp đặt thêm radar kiểm soát hỏa lực pháo mang tên MR-123-02, tổ hợp chế áp điện tử TK-25, hệ thống radar trinh sát tìm kiếm mặt biển – trên không MR-710, hệ thống xử lý thông tin radar 5P-30N2, tổ hợp liên lạc tự động R-779-28. Điều này giúp cho sức mạnh của cả hệ thống điện tử lẫn vũ khí của con tàu tăng lên vô cùng rõ rệt, từ một tàu khu trục chuyên biệt chống ngầm nay đã trở thành tàu chiến đa năng, tiêu diệt được tàu ngầm bằng cụm 4 ống phóng ngư lôi hạng nặng 533mm vừa có thể tấn công tàu mặt nước lẫn mục tiêu trên đất liền của đối phương. Ảnh: Chiếc Nguyên soái Shaposhnikov trên đường ra biển cho cuộc thử nghiệm
Có thể nói rằng tàu Nguyên soái Shaposhnikov đã có tuổi đời lên tới 35 tuổi nhưng với một khung thân tàu được thiết kế vô cùng tốt khiến cho nó có nhiều khả năng nâng cấp, cải tiến sức mạnh để phù hợp, đáp ứng tốt nhu cầu chiến tranh hiện đại. Nga hiện đang vận hành 8 chiếc thuộc lớp Udaloy này, do đó nếu cả 7 chiếc còn lại đều được nâng cấp tương tự sẽ làm cho đội tàu này có một vị thế không thể xem thường. Ảnh: Chiếc Nguyên soái Shaposhnikov được tàu lai dắt ra biển trong cuộc thử nghiệm.
Những vũ khí được lắp đặt mới trên tàu như tên lửa chống hạm cận âm Kh-35 Uran hoặc Kh-35U và tên lửa hành trình Kalibr thì không cần phải bàn quá nhiều về chúng bởi nó đã quá nổi tiếng và sức mạnh là không thể phủ nhận. Kh-35 có thể tấn công tàu mặt nước đối phương với tầm bắn tối đa 130km, một phát bắn trúng mục tiêu có thể nhấn chìm chiến hạm tới 5.000 tấn, phiên bản nâng cấp Kh-35U thậm chí nâng tầm bắn lên tới 250km. Còn về tên lửa hành trình Kalibr tấn công mặt đất có thể tấn công mục tiêu ở khoảng cách từ 1.500km đến 2.500km, nằm sâu trong lãnh thổ đối phương. Đây đều là những thông số kỹ thuật vô cùng lý tưởng và cũng đều là những loại tên lửa chủ lực trong biên chế quân đội Nga hiện nay. Ảnh: Tàu BPK 543 sau khi hoàn thành quá trình nâng cấp.
Trước sự việc này, truyền thông Mỹ không thể bỏ qua con tàu chiến từ thời Liên Xô nâng cấp với một năng lực vượt trội. Bản thân người Mỹ chắc chắn không lạ gì con tàu Nguyên Soái Shaposhnikov và lớp tàu khu trục săn ngầm Udaloy từng một thời là nỗi khiếp sợ của tàu ngầm Mỹ, thời gian Liên Xô chế tạo những chiếc tàu này cũng gần như là lúc Mỹ bắt đầu đóng những chiếc tuần dương hạm Ticonderoga đầu tiên. Và cặp đôi đối thủ này cũng đều đã ngót nghét gần 40 năm tuổi. Ảnh: Tàu Nguyên soái Shaposhnikov của hải quân Nga chạm trán tàu tuần dương Ticonderoga của hải quân Mỹ trên biển.
Hải quân Mỹ hiện nay đang phải đối mặt với một tình trạng là đội tàu chiến chủ lực của họ bao gồm tuần dương hạm lớp Ticonderoga đã có tuổi thọ gần 40 năm và khu trục hạm lớp Arleigh Burke cũng đã có tuổi thọ gần 30 năm, trong khi đó những thiết kế mới như khu trục hạm lớp Zumwalt thì lại đang thể hiện một màn trình diễn vô cùng tệ hại và đáng thất vọng, có thể trong tương lai xa nữa thì Ticonderoga và Arleigh Burke vẫn phải đảm đương trách nhiệm trụ cột nặng nề của mình. Ảnh: Tuần dương hạm lớp Tincoderoga.
Tuy nhiên, không phải người Mỹ sợ hỏa lực của chiếc Udaloy mới được nâng cấp của Nga bởi lẽ tàu Nguyên soái Shaposhnikov trang bị 8 tên lửa Kh-35, tương tự với cơ số tên lửa Harpoon trên tàu tuần dương Ticonderoga. Nhưng tàu Nga chỉ có 16 ống phóng thẳng đứng tên lửa hành trình trong khi đó tàu tuần dương Mỹ có đến 122 ống phóng, trong đó 26 ống là gắn tên lửa hành trình Tomahawks, tàu khu trục Arleigh Burke có số ống ít hơn là 96 nhưng vẫn mang tới tối đa 56 tên lửa hành trình, áp đảo hoàn toàn so với Udaloy nâng cấp. Mà điều mà người Mỹ đáng ngại ở đây chính là những con tàu chiến to lớn của mình đang ngày càng cũ kỹ đi một cách nhanh chóng mà chưa tìm thấy được sự thay thế tương xứng. Ảnh: Tàu Udaloy chạm trán tàu Ticonderoga.
Dẫu vậy, hiện nay người Nga đã không còn là Liên Xô cũ, với một nền kinh tế và chi tiêu quốc phòng hạn hẹp hơn rất nhiều buộc họ phải thay đổi tư duy chiến thuật và từ bỏ ý định ảnh hưởng ra khắp các đại dương trên thế giới bằng hải quân như người Mỹ đã làm và người Trung Quốc đang cố làm. Do đó, Nguyên soái Shaposhnikov chính là một con tàu chiến nâng cấp đa năng quan trọng và hợp lý cho hải quân Nga ở thời điểm hiện nay. Ảnh: Tàu tuần dương Ticonderoga (phải) và tàu khu trục Arleigh Burke (trái) trong chuyến hải hành.
Theo Kiến thức