Mỹ, Philippines nối lại tuần tra chung ở Biển Đông

Hồi năm ngoái, Washington đã yêu cầu tiếp cận các căn cứ trên hòn đảo chính phía Bắc Luzon, phần gần nhất của Philippines với Đài Loan và trên Palawan, gần quần đảo Trường Sa.

Lầu Năm Góc thông báo Mỹ và Philippines đồng ý khởi động lại các cuộc tuần tra chung tại Biển Đông sau nhiều năm gián đoạn.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và người đồng cấp Philippines Carlito Galvez Jr. “đồng ý khởi động lại các cuộc tuần tra hàng hải chung ở Biển Đông để giúp giải quyết những thách thức an ninh”, Lầu Năm Góc cho biết trong thông cáo ngày 2/2.

Một quan chức cấp cao của Philippines cho biết thỏa thuận về tuần tra chung với Mỹ trên Biển Đông “được đưa ra vào phút chót” trong cuộc thảo luận giữa bộ trưởng quốc phòng hai nước.

Quan chức này cho biết Mỹ và Philippines sẽ tiếp tục thảo luận về chi tiết liên quan đến các cuộc tuần tra chung như địa điểm, tần suất, cũng như khả năng lực lượng tuần duyên Mỹ và cảnh sát biển Philippines hoặc hải quân hai nước tham gia hoạt động.

Lầu Năm Góc ngày 2/2 thông báo Washington và Manila nhất trí bổ sung bốn cơ sở mới tại các vị trí chiến lược của Philippines vào danh sách những căn cứ mà quân đội Mỹ được phép sử dụng ở quốc gia Đông Nam Á.

Các thỏa thuận được đưa ra trong bối cảnh Mỹ và Philippines tìm cách cải thiện quan hệ bị rạn nứt dưới thời cựu tổng thống Rodrigo Duterte. Giới chuyên gia phương Tây cho rằng Trung Quốc mở rộng hoạt động tại eo biển Đài Loan và Biển Đông “tạo ra động lực mới để Mỹ và Philippines tăng cường quan hệ đối tác”.

Theo thỏa thuận sau Thế chiến II, Mỹ triển khai lực lượng đồn trú quy mô lớn tại Philippines. Tuy nhiên, giới chức Philippines năm 1991 chấm dứt thỏa thuận và yêu cầu Mỹ trả lại toàn bộ căn cứ quân sự.

Hai nước năm 2014 thông qua Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Nâng cao (EDCA), theo đó binh sĩ Mỹ được tiếp cận 4 căn cứ không quân và một căn cứ lục quân tại Philippines với hình thức triển khai lực lượng đồn trú luân phiên.

Một cựu chỉ huy quân sự của Manila cho biết năm ngoái Washington đã yêu cầu tiếp cận các căn cứ trên hòn đảo chính phía Bắc Luzon, phần gần nhất của Philippines với Đài Loan và trên Palawan, gần quần đảo Trường Sa.

Chuyên gia Đông Nam Á Gregory Poling tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Washington cho biết các địa điểm sẽ nằm trong “khu vực chiến lược” và có khả năng bao gồm các cơ sở hải quân và có lẽ là các cơ sở thủy quân lục chiến.

Ông nói: “Việc lựa chọn các địa điểm mới ở Luzon sẽ có ý nghĩa quan trọng nhất” và liệt kê cơ sở mới của Hải quân Philippines tại Nhà máy đóng tàu Hanjin cũ ở Vịnh Subic và một cơ sở ở phía Bắc Luzon, chẳng hạn như ở tỉnh Cagayan ven biển, như những khả năng khác.